Bilimsel Araştırma Soru Örnekleri. 14 Ekim 2021. Bilimsel gelişmelerin ilerlemesini sağlayan araştırma ve çalışmalar, olgular hakkında bilgi edinilmesine yardımcı olur. Çeşitli gözlem ve araştırma süreçlerini kapsayan bilim, kanıta dayalı bir süreç öngörür. Uygulanan alandaki deneylerin sistematik bir şekilde A Doğru olduğu kabul edilen genellemedir. B) Kavramlar arasındaki ilişkiler hakkındaki yargıyı ifade eden cümledir. C) Bir teorinin hangi koşullar altında geçerli olacağını belirten cümledir. D) Araştırma sürecinde sınanmak üzere oluşturulan iddiadır. E) Kendisine belirli bir anlam atfedilmiş olan terimdir. Yukarıdaki örneklerden de anlaşıldığı gibi nitel gözlemler kişiler arasında farklılık gösterebilirken , nicel gözlemler daha objektifdir. Bu yüzden bilimsel bir çalışma sırasında nicel gözlemlere daha fazla ağırlık verilir. 3- Verilerin Toplanması. Veriler problem ile ilgili gerçekleri içerir. AÖFÇevre Bilimi Soruları. 1) Biyosferle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? a) Biyosfer dünya üzerinde tüm canlıları kapsayan bölümdür. b) Biyosfer bir gezegenin dış kabuğunun hava, toprak içeren içinde yaşam bulunan biotik dönüşümler ve çevirimler gerçekleşen bölümdür. c) Biyosfer yaşayan tüm Bilimsel bilginin ilk üç basamağı, “güçlüğün hissedilmesi”, “problemin tanımlanması” ve “çözümün kestirilmesi” olarak düşünülebilir. Buna göre araştırma problemi, bir araştırma önerisinde olması gereken öğelerden biridir. Bir araştırma raporunun giriş bölümünde yer alan problem, amaç (hipotez Aralık 20, 2019 Editor auzef, Bilimsel Araştırma Teknikleri. Bilimsel Araştırma Teknikleri 2019 Final Soruları. 1) Veri kayıtları ile ilgili olarak “cevaplayıcının diğer cevapları incelenerek, eksik cevabı için uygun bir cevap hesaplanır ve verilir” ifadesi eksik cevapların düzeltilmesi seçeneklerinden hangisidir? A U3OQr. 1. Sayfa BİLİMSEL YÖNTEMİN AŞAMALARI Bilimin 2 temel öğesi vardır * Bilgi, * Düzenleme. Bilim düzenlenmiş bilgiler Sayfa Bilimin Amaçları * Neden-sonuç ilişkilerini arama, * Kanıtlama, * Gerçekleme, * Denetleme. Sayfa Bilimsel Yöntemin Aşamaları 1- Gözlem Rastlantıya bağlı olarak bilim adamının dikkatini çeken bir olayı gözlemesi ile ortaya çıkar. Bilimsel yöntemin ilk aşamasıdır. 2- Hipotez Araştırmaya başlamadan önce araştırıcının ileri sürdüğü önyargıdır. 3- Gerçekleme Araştırma yöntemlerinden biri kullanılır. Bu aşamada * Veri toplama, * Değerlendirme. 4- Genelleme Bir hipotez reddedilmezse varılan yargı Sayfa Bir hastada boğaz ağrısı, ödem, ateş  GözlemSemptomların nedeni -hem. streptokoklar  HipotezBoğaz kültürü alınıp, sonucun değerlendirilmesi  GerçeklemeBoğaz ağrısı, ateş ve ödem nedeni -hem. streptokoklar  Genelleme Sayfa EPİDEMİYOLOJİK ARAŞTIRMA PLANLANMASI Araştırma Çeşitli konularda bilgi, veri toplamak için belirli koşullar altında, amaçlı, planlı, sistemli yapılan gözlem ve ölçümlerdir. Hipotez kurma  Test etme  Bilgi birikimine katkı Araştırma Planı Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkileri en doğru biçimde saptamak için düzenlenmiş, gözlem-ölçüm-değerlendirmelerin nasıl yapılacağı konusunda araştırıcının yönünü belirleyen bir Sayfa Bir Araştırma Planında Bulunması Gereken BölümlerBÖLÜM I. Konu seçimi, tanımı ve amaçların II. Literatür bilgilerinin III. Araştırma hipotezlerinin belirlenmesi. BÖLÜM IV. Hipotezlerin sınanmasına ilişkin çalışmalar Materyal - Metod Bölümü. Sayfa BÖLÜM I. Konu Seçimi, Tanımı ve Amaçların Belirlenmesi * İlk ve en güç iş  konu seçimidir gözlem, deneyim, literatür taraması, * Konunun seçim nedeni  sağlık açısından önemi, yaygınlığı * Yakın gelecekteki yararları  araştırma bitiminde ulaşılacak hedefler, * Uzak gelecekteki yararları  sağlık hizmetlerinin Sayfa BÖLÜM II. Literatür Bilgilerinin Derlenmesi* Konuyla ilgili bilgilerin toplanması, * Kullanılan yöntemler, * Karşılaşılan sorunlar, * Kullanılan bağımlı ve bağımsız değişkenler, * Kullanılan ölçümler Sayfa BÖLÜM III. Araştırma Hipotezlerinin Belirlenmesi 4 hipotez kurma yöntemi vardır 1- Farklılık Yöntemi Bir olay sıklığının farklı koşullardaki bölgelerde çok farklı olması. Örn. Serviks Ca. 2- Birlikte Bulunma Yöntemi Farklı bölgelerde herhangi bir faktörün bulunması ve hastalığın sıklığı benzer olabilir. Örn. GIS hastalığı 3- Birlikte Değişme Yöntemi Bir faktörün bulunma sıklığı, hastalık sıklığı ile birlikte değişme gösterir. Örn. Sigara - akciğer kanseri 4- Benzerlik Yöntemi Bir toplumda iki hastalığın dağılımının benzer olması nedeniyle ortak etyolojik faktör aranması. Örn. Burkit lenfoma - Sarı humma sivrisinek Sayfa BÖLÜM IV Hipotezlerin Sınanmasına İlişkin Çalışmalar Materyal - Metod Bölümü * Araştırma yerinin seçimi, * Araştırmanın evreni, örnek büyüklüğü ve örnekleme yöntemi, * Kontrol grubu gereği, seçimi ve kaynakları, Sayfa * Araştırmanın bağımlı ve bağımsız değişkenlerinin belirlenmesi, Değişkenler; Bağımlı Değişken Genellikle bireyin kontrolü dışında birçok faktörün etkisiyle oluşan, bu faktörlerle kendisi arasındaki ilişkinin derecesi saptanmaya çalışılan değişkendir. Bağımsız Değişken Bağımlı değişkeni ne ölçüde etkiledikleri saptanmaya çalışılan değişkenlerdir. Sürekli Değerler arasında boşluk yok. Boy, Süreksiz Aralık var. Gebelik sayısı, medeni durum, Sayfa * Araştırmada kullanılacak terim, sınıflandırma ve kriterlerin açıklanması,* Araştırmada kullanılacak araç - gereçlerin saptanması,* Ön denemeler,* Gerekli insan gücünün sağlanması ve eğitilmesi,* Verilerin toplanması, düzenlenmesi ve analizi,* Meslek ahlakına ilişkin etikal sorunlar,* Araştırma ile ilgili çeşitli izinlerin alınması,* Araştırmanın ara raporları ve son raporunun hazırlanması,* Araştırmanın zamanlama çizelgesi,* Araştırma bütçesinin hazırlanması. Sayfa ÖRNEKLEME Örnekleme, örnek seçimi için kullanılan yöntemlerdir. Sayfa Örneklemin Yararları1- Örnek üzerinde bilgi toplamak daha pratik; zaman, personel ve parasal yönlerden daha ucuzdur. 2- Sonuçlar daha kısa sürede alınabilir. 3- Elde edilen sonuçlar tüm evrene genellenebilir. 4- Uygun yöntemlerle seçildiğinde örnekleme hataları en az düzeye indirilebilir. 5- İncelenen konu ile ilgili daha ayrıntılı bilgiler toplanabilir, uygulamalar yapılabilir. Sayfa Örneğin Özellikleri* Evrenden alınan her örnekte araştırılacak konu tesadüfe bağlı varyasyon gösterir. * Örnek büyüdükçe sonuçlar evren değerine o ölçüde Sayfa Örnekleme Yöntemleri 1- Olasılığı Bilinmeyen Örnekler Olasılıksız Örnekleme Yöntemleri, 2- Olasılıklı Örnekleme Sayfa Olasılığı Bilinmeyen Örnekler Olasılıksız Örnekleme Yöntemleria. Gelişigüzel Örnekleme  Evren büyüklüğü bilinmezb. Kota örneklemesi  Kişilerin örneğe girme olasılığı ?c. İkna yoluyla  Kamuoyu görüşü saptamada kullanılırlard. Uygunluk nedeniylee. Gereklilik nedeniyle Sayfa Olasılıklı Örnekleme Yöntemleria. Basit rastgele örnekleme yöntemi * Evren homojen sosyodemografik özellikler * Her bireyin örneğe seçilme şansı eşit b. Sistematik örnekleme yöntemi * Evren büyük ve homojen, hazır liste var * Listeden eşit aralıklarla seçim söz konusu Sayfa Olasılıklı Örnekleme Yöntemleric. Tabakalı örnekleme yöntemi * Evren homojen yapıda değildir. Alt gruplar + * Her tabaka kendi içinde homojendird. Küme örnekleme yöntemi * Küme içi heterojen olmalıdır * Kümeler küçük Sayfa ANKET YÖNTEMİ Anket, kişilerden çeşitli konularda, planlı ve standart biçimde bilgi almak için geliştirilmiş, özellikle epidemiyolojik ve sosyolojik araştırmalarda sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Sayfa Anket Türleri 1. Yüz - yüze anket. 2. Posta aracılığı ile anket. 3. Telefonla anket. 4. Gözlem altında anket. Sayfa Anket Soru Tipleri1. Açık uçlu sorular Örn. Sigara içmenin sağlığa etkisi nedir? 2. Kapalı uçlu sorular Örn. Gebelikten korunmak için herhangi bir yöntem kullanıyor musunuz? 1- Evet 2- Hayır 3- Sayfa Anket Formunun Bölümleri 1. Tanıtım Bilgileri, 2. Araştırmanın Amacına İlişkin Bilgiler. Sayfa Tanıtım Bilgileri a- Uygulayanın tanıtımı - Anketörün adı - soyadı, - Anketin süresi, - Anketörün izlenimleri, - Anketin sonucu. b- Uygulanan kişinin tanıtımı - Kimliği, - Sıra no, - Adresi, - Sosyodemografik özellikleri yaş, cins Sayfa Araştırmanın Amacına İlişkin Bilgiler * Bilgi - tutum - davranışı belirleme soruları, * Hizmetten yararlanma düzeyini belirleme soruları, * laboratuvar bulgularına ilişkin Sayfa Soru Hazırlamada Uyulması Gereken Kurallar * Soru, araştırmanın konu ve amacına uygun olmalıdır. * Soru tipi, araştırmanın konusuna göre seçilmelidir. * Sorular, anlaşılabilir biçimde sorulmalıdır. * Her konuda sadece bir konu sorulmalıdır. * Soruda yabancı ve teknik kelimeler kullanılmamalıdır. Sayfa Soru Hazırlamada Uyulması Gereken Kurallar * Soru yönlendirici biçimde sorulmamalıdır. * Soru sayısı çok fazla olmamalıdır. * Kişinin ilgisini çekecek sorular öncelikle sorulmalıdır. * Kodlama için boş yer bırakılmalıdır. * Her kişi için ayrı bir anket formu Sayfa ARAŞTIRMALARDA HATA KAYNAKLARI 1- Yan Tutma * Örneklem seçiminde yan tutma. Örn. tbc. - sosyoekonomik durum. * Deney ve kontrol gruplarını seçerken yan tutma. Örn. iki ilaç - ağır / hafif hasta. * Veri toplama aşamasında yan tutma. Örn. Yönlendirici soru sorma, sonucu etkileyecek etkenleri dikkate almama. * Ölçümleri yaparken yan tutma. * Sonuçların yorumlanmasında yan tutma. * Yedek denek Sayfa 2- Uygun Örnekleme Yöntemi Seçememek * Olasılıksız örnekleme yöntemi  Zorunlu kalınca * Olasılıklı örnekleme yöntemi  Tecih edilen 3- Yeterli Sayıda Denek Üzerinde Çalışamamak * Denek sayısı , alınan sonucun güvenilirliği . 4- Kontrol Grubu Kullanmamak * Elde edilen sonuçlar mutlaka karşılaştırılmalıdır. Sayfa 5- Farkına Vardırmama İlkesine Uymamak * Tek taraflı  Hasta grubunu bilmez * İki taraflı  Hasta ve uygulayıcı grubu bilmez. 6- Uygun Ölçü Bulamamak Örn. İlacın iyileştirme süresi ilk 10 saat. 7- Değişkenler Arası İlişkileri Saptamada Başarısızlık * Bağımlı değişkeni etkileyebilecek önemli değişkenler değerlendirme dışı bırakılmamalıdır. Örn. Canlı doğum sayısı ve HT artışı yaş ?. 8- Araştırmayı Standart Koşullarda Yürütememek * Deneylerin aynı koşullarda tekrarlanması * Anket yönteminde, aynı soruların Sayfa 9- Doğru, Güvenilir ve Eksiksiz Veri Toplayamamak 10- Uygun Olmayan İstatistiksel Yöntemler Kullanmak Örn. Doğum Ölüm  Mutlak sayılarla değerlendirilmez Göç nüfusa oranlanmalıdır 11- Karşılaştırılamayacak Durumları Karşılaştırmak * Karşılaştırılması anlamsız grupları karşılaştırmak. Birey ve yöntemler farklı ise karşlılaştırma anlamsızdır. * Mutlak sayılarla karara varmak. * Hastane başvurularının sonuçlarını topluma genellemek. * Olanaklara bakılmaksızın iki hastane veya bölgeyi karşılaştırmak. 12- Sonuçları doğru Sayfa TABLO ve GRAFİK YAPIM YÖNTEMİ Tablo Toplanan verilerden elde edilen bulguların yazı metnine başvurmadan, açık ve kolay anlaşılır bir biçimde okuyucuya sunulmasını sağlayan bir Sayfa Tablo Yapımında Dikkat Edilecek Noktalar 1- Her tablonun bir başlığı olmalıdır ne, nerede, ne zaman. 2- Kolon bağımlı ve satır bağımsız başlıkları açık bir biçimde yazılmalıdır. 3- Kolon ya da satırlarda gösterilen ölçekler ve birimler belirtilmelidir gr., cm., %, gün. 4- Tablo çok karışık ve sıkıcı olmamalıdır. 5- Gerekli yerlerde sayı yanında yüzdelerde konmalıdır. 6- Gereken yerlerde kolon ve satır toplamları Sayfa Marjinal Tablo Deneklerin incelenen herhangi bir değişkenin seçeneklerine nasıl dağıldığını gösteren tablodur. Tablo 1. Çocukların Oturdukları Bölgelere Göre DağılımıBölge Çocuk Sayısı % A 27 B 33 C 30 Toplam 90 Sayfa Çapraz Tabloİki ya da daha çok değişkenin birlikte incelendiği tablodur. Tablo 2. Eğitim Düzeylerine Göre Aile Planlaması Kullanma DurumuEğitim AP Kullanan % AP Kullanmayan % ToplamOYD 15 45 60 İlk 25 35 60 Orta 32 28 60 Lise 40 20 60 Yüksek 48 12 60 Toplam 160 140 300 Sayfa Grafik Yapım Yöntemi Grafik, bulguların şekillerle ifade edilerek açık ve kolay anlaşılır bir biçimde okuyucuya sunulmasını sağlayan bir araçtır. * Bilimsel yazılarda grafikler hiçbir zaman tablo yerine geçemezler. Bu yüzden tablo olmadan grafik Sayfa Grafik Yapımında Dikkat Edilecek Noktalar 1- Her grafiğin bir başlığı olmalıdır ne, nerede, ne zaman. 2- Eksenlerin neyi ifade ettiği belirtilmelidir. X ekseni  değişken Y ekseni  frekans, oran % 3- Grafikte kullanılan ölçekler ve işaretler hakkında açıklayıcı bilgi konulmalıdır. 4- Grafik karışık Sayfa Grafik Türleri1- Çubuk Grafikler 2- Histogram 3- Dağılım Poligonu 4- Çizgi Grafikler5- Kümülatif Çizgi Grafikler6- Daire Dilimleri Sayfa Çubuk Grafik Frekansların ya da yüzdelerin bir çubukla gösterilmesidir. Çubuğun yüksekliği frekansı ya da yüzdeyi gösterir. Grafik 1. Eğitim Düzeylerine Göre AP Kullanma Sayfa Histogram Sürekli değişkenler için çizilir. Alanlar eşit olarak çizilmelidir. Örn. Grafik 2. Çocukların Boy Uzunluğuna Göre Sayfa Dağılım Poligonu Histogramdaki çubukların orta noktalarından geçecek şekilde çizgilerin çizilmesiyle elde edilir. Dağılım Poligonu Alanı = Histogram Alanı Grafik 3. Çocukların Boy Uzunluğuna Göre Sayfa Çizgi Grafik Bir değişkenin belirli bir süre içinde gösterdiği değişiklikleri incelemek için çizilen bir grafik türüdür. Örn. Grafik 4. Kızamık Vakalarının Aylara Göre Dağılımı 1991 Sayfa Kümülatif Yığılımlı Çizgi Grafikler Frekanslardan elde edilen kümülatif sayıların grafikleştirilmiş halidir. S harfi şeklinde bir görüntü verirler. Örn Sayfa Daire Dilimleri Grafiği Gelir, harcama, personel dağılımlarda başvurulan bir grafik Bilimsel araştırmanın ortaya çıkışının temelinde merak bulunmaktadır. İnsanların çevrelerinde gerçekleşen değişimleri, olayları ve olguları anlama çabaları araştırma isteğini tetikler. Bu anlamlandırma ve öğrenme merakının oluşturduğu heyecan ile birlikte bilimsel araştırma hazırlıkları başlar. Yapılacak araştırmanın bilimsel olması nedeniyle uygulanması gereken belirli aşamalar bulunmaktadır. Bir plana bağlı olarak yapılan bu çalışmalara da bilimsel çalışma yöntemi araştırma sürecinin aşamalarını sıralayacak olursakAraştırma yapılacak konu hakkında problemin belirlenmesiBelirlenen problem hakkında gözlemler yapılarak bilgiler elde edilmesiYapılan gözlemler ve deneyler sonucunda verilerin toplanmasıProblemlerin çözümü için sunulan geçici hipotezlerin belirlenmesiHipotezlere dayanarak problemin çözümüyle ilgili tahminlerde bulunmaOrtaya konulan hipotezlere uygun kontrollü deneyler yapmakDeneyler sonucunda elde edilen verilerin analiz edilmesiVeri analizi sonucunda gerçeklerin elde edilmesi ve raporlanmasıProblemin nedenlerini ve sonuçlarını açıklayan genel teorileri ortaya koymakProblemin nasıl gerçekleştiğiyle ilgili genel kabul görecek kanunları ortaya çıkarmakNicel Araştırma SüreciBilimsel araştırma süreçleri genel olarak yukarıda sıraladığımız süreçlere göre yürütülür. Ancak, verileri toplama, gözlem ve deney yapma aşamalarında araştırmanın amacına göre kullanılacak verilerin türü, araştırma sürecinde farklılık yaratır. Araştırmanın yapılacağı konu hangi bilimsel alanı kapsıyorsa araştırma süreci de ona göre belirlemelidir. Bu noktada nicel ve nitel veri olarak iki farklı araştırma süreci karşımıza araştırma, gözlem ya da deneylere dayanılarak, ölçmelerin tekrar edilebildiği sayısal araştırma yaklaşımına göre yapılır. Bilimsel araştırma sürecinde veriler toplanırken ve analiz edilirken, kişisel yorumlar katılmadan istatistiksel yöntemler kullanılır. Sonuçlar sayısal olarak ifade edilir. Örneğin, insanların bir yıl içerisinde ortalama kaç kitap okuduğunun araştırılacağı bir çalışmada, anket yöntemi kullanılarak bu veriler sayısal olarak elde edilir. Daha sonra bu sayısal veriler yardımıyla yaş gruplarına göre, cinsiyete göre hangi bireylerin yılda kaç kitap okudukları çeşitli tablolarla ortaya bilim disiplinlerinde araştırma yapan kişiler daha çok nicel yöntemleri kullanmak durumundadır. Özellikle fen bilimleri alanında yapılan araştırmalar daha çok nicel araştırma süreçleri kullanılarak yapılmaktadır. Nicel araştırma daha nesnel bir temelde yürütülen çalışmadır. Bu nedenle araştırmacının süreçteki tarafsızlığı, nesnellik açısından önemlidir. Nicel araştırmanın başlangıcında planlama önceden yapılır ve araştırmanın tüm aşamaları önceden belirlenmiş olan plana göre uygulanır. Araştırmanın önceden oluşturulan sürece dayanması nedeniyle belirlenen hipotezlerin sınanması, araştırmanın başlangıcından itibaren aşamada kategorilerin oluşturulması gelir. Üzerinde bilimsel araştırmanın yapılacağı grupların, araştırma amacına göre belirlenen kategorilere ayrılması önceden planlanabilir. Böylece elde edilecek sayısal verilerin gruplandırılması ve değerlendirilmesi için kolaylık sağlanmış olur. Örneğin, gençler ve yaşlılar üzerinde aynı değişkenin farklı etkileri ölçülmek istendiğinde, yaş grubuna göre kategoriler araştırma ölçüm sürecinde araştırma ortamı kontrollü şekilde gerçekleşmektedir. Bilimsel araştırmanın amacına göre sınırlı sayıda değişken kullanımı, olay ve olguların belirli parçalar şeklinde incelenebilmesi mümkündür. Hangi değişkenin hangi değişken üzerinde etkili olduğu önceden tahmin edilerek, bu etkinin kontrollü olarak ölçülmesi sağlanır. Daha sonra, veriler bu ölçümler sayesinde elde edilerek sayısal olarak ifade ve verilerin elde edilmesi sonucunda sayısal veriler değerlendirilerek araştırma raporları oluşturulur. Araştırma raporundaki veriler genelde tablolar ve şemalar yardımıyla açıklanır. Sayısal verilerin açıklanmasında bu yöntemler daha etkili ve anlaşılır Araştırma SüreciNitel araştırmalar, gözlem, görüşme yapma ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı araştırma sürecidir. Olayların ve olguların doğal ortamlarında bir bütün halinde ve gerçekçi bir şekilde izlendiği araştırma şeklidir. Bilimsel araştırmalarda nitel araştırma sürecinin seçilmesini, araştırma probleminin özelliği araştırma sürecinde araştırmacının doğrudan kontrol edebileceği deneysel bir ortam söz konusu değildir. Araştırma sürecinde araştırma ortamı belirlenirken her olay kendi doğal ortamında incelenmektedir. Nitel araştırma, kişilerle doğrudan temas kurarak derinlemesine ve ayrıntılı çalışmalar yapmayı gerektirir. Elde edilen bir veriye göre araştırmanın seyri değişebilir veya yeniden başa dönülmesi araştırmanın yapılandırılması aşamasında çok çeşitli tür ve kaynaktan veri toplanması gerekir. Verilerin dikkatlice değerlendirilerek düzenlenmesi ve yorumlanması önemlidir. Bulgular, yazılı veya sözlü olarak detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. Nicel araştırma sürecinde veri toplama aşamasına geçilmeden önce araştırmaya uygun veri türüne karar vermek için; verilerin kimin için toplanacağı, kim tarafından kullanılacağı belirlenmelidir. Hangi tür bilgiye ihtiyaç duyulduğuna ve bilgilerin nasıl değerlendirileceğine karar araştırmada veri toplama aşamasına geçildiğinde ise nitel araştırmalarda kullanılan üç farklı veri toplama yöntemi bulunmaktadır; görüşme yapma, gözlemleme, kayıtların ve yazılı belgelerin incelenmesi. İnsanlarla belirlenen araştırma konusu hakkında açık görüşmeler yaparak, insanların deneyimleri, düşünceleri ve görüşleri hakkında veriler elde edilebilir. Gözlem yönteminde, konuyla ilgili insanların etkinlikleri, kişilerin arasındaki etkileşimin gerçekleşme şekli dolaysız olarak gözlemlenerek veriler elde ve yazılı belgelerin incelenmesi daha uzun zamanlar alan ve uğraş gerektiren süreçtir. Resmi belgeler, kayıtlar, raporlar, kişisel dokümanlar incelenerek veriler elde edilir. Bu verilerin analiz edilmesi yoruma ve eleştirel yaklaşıma dayanmaktadır. Araştırmacı, nitel araştırmalarda araştırmanın bir parçası haline gelmektedir. Araştırmacının bilgileri ve deneyimleri de araştırma sürecinde elde edilen verilerin değerlendirilmesi açısından etkili araştırma sürecinde hipotez oluşturma, ancak veriler toplandıktan sonra bir sonuca varılmasıyla gerçekleşir. Sonuç önceden tahmin edilemeyeceği için seçilen konunun önceden belirlenmiş bir plana bağlı olarak çalışılması mümkün değildir. Kategorilerin oluşturulması aşaması da yine elde edilen veriler ışığında gerçekleştirilir. Elde edilen verilerin kategorize edilmesi bilgilere ulaşılmasına bağlıdır. Araştırmalarda az sayıda insanla daha derinlemesine çalışmalar yürütülür. Buna rağmen elde edilen veriler oldukça geniş kapsamlı ve ayrıntılı olmaktadır. Çalışma, yapıldığı ortama özgü gerçekleştiğinden genellemeler yapılması araştırmanın son aşamasında, nitel araştırma süreci uygulanırken araştırma raporu da daha çok sözel ifadelere dayalıdır. Nadir olarak sayısal veriler içeren tablolar kullanılır. Elde edilen bilgiler metinler halinde aktarılarak sonuç oluşturulur. Örneğin, yaşlı insanların, internet kullanımının yeni nesilleri nasıl etkilediği ile ilgili düşüncelerinin araştırıldığı bir raporda, görüşme yapılan insanların düşünceleri metinler halinde açıklanmak Araştırma ve Yazma Teknikleri EğitimiBilimsel araştırma yapılırken tüm bu teorik bilgilerin yanında uygulama açısından da donanımlı olmak gerekir. Akademik araştırmalar yaparken ya da makaleler hazırlarken karşılaşacağınız süreçler karşısında araştırmanızı nasıl yönlendireceğinizi bilmek önemlidir. Bilimsel araştırmaları yaparken veri toplama teknikleri, internet kullanımı ve dijital kaynaklardan yararlanma, araştırma süreçlerinin uygulanması, kaynak gösterme yöntemleri gibi konuları bu konuları öğrenebilmek ve kendinizi geliştirebilmek için Enstitü tarafından verilen Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri Eğitimine katılabilirsiniz. Bu sayede araştırmanın biçimsel yapısını anlayarak araştırmalar yapabilecek ve bilimsel kongrelere nasıl katılabileceğinizi göreceksiniz. Eğitimi almanız halinde 4 hafta süren, toplam 12 saatlik bir canlı eğitime katılacaksınız. Ayrıca eğitimin videolarına 1 yıl boyunca erişim sağlayabilirsiniz. İnternete ulaşabildiğiniz her ortamda eğitimden yararlanarak kendinizi geliştirmeye devam edebilirsiniz. Eğitim sonunda yapılacak olan başarı değerlendirme sınavında başarılı olarak sertifika araştırma nicel araştırma nitel araştırma bilimsel araştırma eğitimi araştırma süreci Bilimsel Araştırma Sürecinin Aşamaları Nelerdir   Günümüzde bu araÅŸtırma basamakları tüm bilim dalları için geçerli bir yöntemdir. Toplam yedi basamaktan oluÅŸan bu bilimsel yöntem, doÄŸru sonuca en hızlı ÅŸekilde ulaÅŸmak için kullanılı  Bilimsel AraÅŸtırma Basamakları Nelerdir?    1- Problemin / Konunun saptanması Her bilimsel araÅŸtırma, mevcut bir problemin tanımlanması ya da bilim bir konunun belirlenmesi ile baÅŸlar. Ya güncel bir soruna çözüm getirmek ya da belli bir konu hakkında sonuca ulaÅŸmak için yapılır. Kesin bir sonuca ulaÅŸmak için sistemli ve sıralı bir ÅŸekilde  Örnek Düzenli olarak kitap okuyan insanların Alzheimer'a yakalanma riski diÄŸerlerine oranla daha  2- Gözlem Konu belirlendikten sonra ikinci aÅŸamada gözlem yapılır. Gözlem, nicel ve nitel olmak üzere iki türe ayrılıyor. Günümüzde daha çok nicel gözlem yapılmaktadır. Nicem gözlemlerin sonucunda elde edilen veriler çok daha  Örnek Düzenli olarak kitap okuyan ve okumayan insanlar üzerinde yapılan görsel ve yazınsal hafıza  3- Verilerin toplanması Üçüncü aÅŸamada gözlem ya da deneylerin sonucunda elde edilen veriler toplanır ve tasnif  Örnek Hafıza testlerinden çıkan sonuçlar bir araya getirilir ve kitap okuyanlar ve okuyanların test sonuçları karşılaÅŸtırılı  4- Hipotez AraÅŸtırma basamaklarının en önemli kısımlarından biri oluÅŸturur. Bu aÅŸamada verilere dayalı incelemeler yapılı  Örnek Hafıza testlerinin karşılaÅŸtırılmasının sonucunda istatistiki ve somut veriler elde  5- Tahmin - Tespit Verilerin sınıflandırılması, karşılaÅŸtırılması ve incelenmesi aÅŸamalarından sonra tahmin ve tespitlerde  Örnek Kitap okuyan kiÅŸilerin görsel ve yazınsal hafızaları, okumayan insanlara göre %80 oranında daha  6- Deney Elde edilen sonucun gerçekliÄŸini test etmek için deney yapılır. Deneylerin amacı eldeki verileri daha geniÅŸ bir alana yaymak ve sonuçtan emin olmaktır. Deneyler fiziksel kanıt içermek zorundadı  Örnek Düzenli olarak kitap okuyan insanların beyinlerinin incelenmesi Kitap okumanın kısa süreli, uzun süreli ve duyusal hafızaya etkilerinin tespit  7-Analiz ve Raporlama Yapılan tüm test ve deneylerden elde edilen sonuçlar karşılaÅŸtırılır. EÄŸer net bir sonuca ulaşıldıysa deney baÅŸarılı  Örnek Yapılan araÅŸtırma ve deneylerin sonucunda kitap okumanın insan beynine ve hafızasına olan olumlu etkileri bilimsel olarak kanıtlanmıştı Başlıklar1 Bilimsel Araştırma Basamakları2 Bilimsel Araştırma Basamakları Nelerdir? Projenin Konusunu Bilgi Toplamaya Bilimsel Deneyler Yapmak ve Sonuçları Grafikler Tablolar Çizimler Ne Bulduğunuzu Rapor Bilimsel Araştırma Konusu Olan Projeyi SununBilimsel araştırma basamakları nelerdir? Bilimsel araştırma basamakları ne ile başlar ve bilimsel araştırma araştırma basamakları, sorgulama ve inceleme ile başlar diyebiliriz. Bilimsel araştırma yapacak olan kişiler ilk olarak inceler ve sorgular. Bilim insanları ya da öğrenciler çevresinde gördüğü ve merak ettiği şeyleri araştırır ve kaynağını öğrenmek isterler. Böylece araştırma başlamış olur. Araştırmanın gerçek olabilmesi için bilimsel kaynaklara dayanıyor olması da gerekmektedir. Bilimsel kaynakların önemi ise, kulaktan kulağa yayılan bilgilerin değil de deney ve gözlemlerle elde edilmiş olan veriler oluşudur. Daha önceki araştırmacıların ardında bıraktıkları incelenerek yeni dokümanlar oluşturulmasına bilimsel araştırma denir. Bilimsel araştırma basamakları örnekleri aşağıdaki gibidir. 1. Araştırılacak konuyu ya da problemi Görme – Gözlem ve Araştırma Konusunun Belirlenmesi2. Araştırma Problemini Tanımlamak 3. Konuyla İle ilgili Kaynakların Araştırılarak Taranması 4. Hipotezlerin Yazılması 5. Araştırma Yöntem ve Modelini Belirlemek 6. Verilerin Toplanarak Analizi 7. Araştırmanın Sonuçlandırılması ve Araştırma Raporunun Hazırlanması Bilimsel Araştırma Basamakları Nelerdir? Bilimsel araştırma çalışmaları gözlem ile başlar. Çevremizde birçok varlık bulunmakla birlikte çok fazla değişiklikler oluyor. Bu değişiklik ve varlıkları merak etmek ile araştırma konusu başlar. Örneğin toprağın oluşumu ya da sıcaklık ile ilgili araştırmalar yapılabilir. Başka bir örnek verecek olursak geceleri yıldızlar parıldıyor ancak her gece aynı yıldızlar ya da aynı parlaklıkta olmuyorlar. Neden? Bu soruları sormaya başladıktan sonra merak ettiğiniz şeyleri takip etmeye ve araştırmaya başlarsınız. Ancak yaptığınız araştırmanın bilimsel olabilmesi için belirli bir sırada ilerlemek gerekir ve gerçek bilgilere dayalı bir araştırma yapılmalıdır. Bilimsel Araştırma Basamakları; Projenin Konusunu Belirlemek İlgilendiğiniz üstüne düştüğünüz merak ettiğiniz konuyu seçmeniz gerekir. Bu konu ile aklınıza birden fazla fikir oluşabilir. Oluşan fikirleri ve soruları not etmekle işe başlayın. Direkt olarak araştırma yapmadan hüküm vermeyin. Araştırma konuları arasından en merak ettiğinizi seçin. Yapacağınız araştırma sadece sizin tercih edeceğiniz konuda bilgili olduğunuzu göstermez. Unutmayın ki siz bir soru soruyorsunuz. Bu sorunun yanıtını bulabilmek için bilimsel bir proje Toplamaya Başlamak Proje konusu belirlendikten sonra konu ile ilgili kaynaklardan, internetten, insanlardan ve kurumlardan bilgi toplamaya başlayın. Bilginin yazılı olması gerekmez. Konu ile ilgili fotoğraf ve benzeri dokümanları da toplamayı unutmayın. Araştırmanızı en iyi şekilde sunmak için hazırlıyorsunuz. Bilimsel Yöntem Sizin merak ettiğiniz bir konu var ve bunu araştırıyorsunuz. Öncelikle araştırmanızın amacı nedir? Neyi öğrenmeye çalışıyorsunuz? Sorunun cevabı ne olabilir? Varsayımlarda ve tahminlerde bulunmayı unutmayın. Varsayımlarınızı güçlendirecek deneyler nasıl yapılır ve hangi ölçümler yapılmalıdır? Deneyler Yapmak ve Sonuçları Kaydetmek Yapacağınız deneyleri kontrollü şekilde yapmalısınız. Yaptığınız deney ile tespit edeceğiniz şeyleri sırası izlenerek laboratuvarda tekrarlanan gözlemlere kontrollü deney denir. Deneyi yaparken gözlemlerinizi ve deney sonuçlarını not etmeyi unutmayın. Bu notlar çalışmayı çözerken işinizi kolaylaştıracak. Ayrıca hatalı bir işlem yapılırsa hatanın da nerede yapıldığını görmenize yarayacak. Hata yapmaktan çekinmeyin. Günümüzde ve geçmişte bilim adamları bir çok bilimsel araştırmanın sonucuna hatalar yapıp yaptıkları hataları düzelterek ulaşmışlardır. Bilimsel araştırma ve deneyleri doğru şekilde yaparsanız sorunuzun cevabına daha hızlı ulaşacaksınız. Grafikler Tablolar Çizimler Modellemeler Deneylerin ardından bulduğunuz sonuç nedir? Sonuçları grafik, tablo ve çizimler ile göstermeyi unutmayın. Deneyinizin sonucunu gösteren maket ya da modellemeler hazırlayabilirsiniz. Ne Bulduğunuzu Gösterin Çalışmanızı itinalı ve detaylı olmalıdır aynı zamanda başka bir çalışmanın da aynısı olmaması gerekir. Yapılan modellemeler insanların anlayabileceği şekilde düzenlenmiş olmalı ve çalışmayı eğlenceli hale getirmelidir. Eğlenceli ve daha detaylı hale getirmek için renklerden faydalanabilirsiniz. Yaratıcılık tamamen size kalmış. Kullandığınız bilimsel yöntemi gösterin. Rapor Yazın Bilimsel araştırmanızın sebebini ve nereden çıktığını anlatın. Ne yapmak istediğinizi ve sonuca nasıl ulaştığınızı da anlatmayı unutmayın. Bilimsel bir projenin raporu da tespit edecek kurallara ve tespit edecek sıraya göre yazılmalıdır. Bu kurallara da uymanız gerekir. Bilimsel Araştırma Konusu Olan Projeyi Sunun Yapılan bir bilimsel projenin sunuşunu da yapmak gerekir. Projenizi öğretmeninize, ailenize ya da arkadaşlarınıza sunacaksınız. Proje tamamlandıktan sonra sunuş ile ilgili pratikler de yapabilirsiniz. Ayrıca gelecek olan sorulara da tatmin edici ve bilimsel cevaplar vermeniz gerektiğini unutmayın. Proje sunumunda heyecanlanmamak için, sunumdan önce ailenize ya da arkadaşlarınıza sunmayı unutmayın. Aynı zamanda projenin konusunu en iyi siz biliyorsunuz. Gelen soruları yanıtlayıp merak edilenlere de cevap verdikten sonra araştırmanız sonuçlanmış olur. Bu haberimizde Bilimsel araştırma basamakları hakkında merak edilenleri yanıtladık. Sizin de eklemek istedikleriniz varsa yorum kısmından yazabilirsiniz. Ünite 1 Bilimsel Araştırma Yöntemleri Giriş Toplumsal, kültürel ve ekonomik üretime katılım ve kişisel karar almak için gerekli olan bilimsel kavram ve süreçlerin bilgisi National Academy of Sciences, 1995 olarak tanımlanan bilim okuryazarlığı, bilimin ne tür bir uğraş olduğu, nasıl süreçler içerdiği, bilimsel önermelerin dili, yapısı, nasıl yorumlanmaları gerektiği gibi şeyler hakkında fikir sahibi olmayı içermektedir Erzan, 2006. Bilim okuryazarı bir bireyin öncelikle bilmesi gereken bilim kavramı ve bu kavrama ilişkin bilgilerdir. Bilim Geçerliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünü olan bilim kuramlar üretmeye ve var olan kuramları sınamaya yarayan süreçtir. Kuram ise olayları açıklama ve kestirme amacıyla geliştirilen birbiriyle ilişkili kavramlar, tanımlar ve önermeler setidir. Temelde insanoğlunun, kendisini ve çevresini tanıyıp, gerektiğinde etkileyebilme, ona egemen olup kendi kontrolü altına alma şeklindeki istek ve güdüsünden kaynaklanan bilimin anlama, yordama ve kontrol olmak üzere üç işlevi vardır. Bilimin beş temel ölçütü vardır. Bunlar Erkuş, 2005; Karakaş, 1998 Gözlenebilirlik Gözlenemeyen hiçbir olgu bilimin konusu olamaz. Bilimin ele aldığı tüm olaylar “gözlenebilir” olmalıdır. Ölçülebilirlik Doğada var olan şeylerin miktarı vardır dolayısıyla niceliği söz konusudur. Bu nedenle bilimin ele aldığı olaylar aynı zamanda ölçülebilir olmalıdır. İletilebilirlik Gözlenebilen ve ölçülebilen olgu ve olaylar diğer bilim adamlarına aktarılabilmeli, böylece orta genel geçerliliği olan bilgilere ulaşılabilmelidir. Tekrarlanabilirlik Bir araştırma sonucu elde edilen bilgilerin aynı yöntem ve araçlarla aynı koşullar altında diğer araştırmacılar tarafından tekrarlanarak doğruluğunun ve yanlışlığının test edilmesidir. Sağdanabilirlik Tekrarlanan araştırmalar sonucunda elde edilen bilgi doğruluğu kanıtlanmış, kesinliği olan bilgi niteliği kazanmasıdır. Ayrıca bilimin olgusallık, mantıksallık, objektiflik, eleştiricilik, genelleyicilik, seçicilik, birikimlilik ve evrensellik olmak üzere özellikleri bulunmaktadır Yaşar, 1998, Olgusallık Bilimin olgusallığı kişisel beğeni ve görüşlerden bağımsız herkes tarafından gözlenebilir gerçeklere dayalı olmasıdır. Mantıksallık Elde edilen sonuçların çelişkiden uzak birbiriyle tutarlı olmasıdır. Bu süreçte tümevarım ve tümdengelim yaklaşımlarından yararlanılır. Objektiflik Bilimsel nitelik taşıyan her sonucun güvenilir olması, kişiye ya da gruba özgü olmaması, herkesin kullanımına açık ve elverişli olacak biçimde ifade edilmesidir. Eleştiricilik İleri sürülen her iddia karşısında ne kadar akla yatkın görünürse görünsün eleştirici yaklaşımın kullanılmasıdır. Yanlışlanabilirlik bilimin gerçeğe ulaşmada kullandığı en sağlıklı özelliktir. Bu özellik aracılığıyla bilim kendi kendini düzeltme olanağı yaratmaktadır. Genelleyicilik Bir dizi olguyu belli bir sistem ve bütünlük içinde akla uygun genellemeler biçiminde açıklamaya çalışmasıdır. Bir başka deyişle tek tek ya da birbirinden kopuk gibi görünen olguları ve aralarındaki ilişkileri bütünleştirerek genel kanunlara ulaşmaya çalışmasıdır. Seçicilik Evrendeki bütün olguları değil önemli gördüğü olguları konu edinmesidir. Birikimlilik Yeni bilgilerin daha önce elde edilen bilgiler üzerine inşa edilmesidir. Evrensellik Belli bir birikimin sonucunda oluşan bilimin yer ve zamana göre değişmeyen ilişkileri içermesidir. Bilimsel Yöntem Bilimsel yöntem bilim üretmenin yolu, bilimin süreç yönü, kanıtlanmış bilgi elde etmek için izlenen yol, uygulandığında bilime katkı getirmiş ve getireceğine güvenilen süreçlerdir. Bilimsel yöntem Bacon’un tümevarım özelden genele, Aristo’nun tümdengelim genelden özele yaklaşımlarının bir sentezidir Karasar, 1999, Tablo bilimsel ve bilimsel olmayan yaklaşımların karşılaştırılması verilmiştir S6. Bilimsel Araştırma Bilimsel araştırma problemlere güvenilir çözümler aramak amacıyla, planlı ve sistemli olarak, verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve rapor edilmesi sürecidir Karasar, 1999, Bilimsel araştırmanın amacı bilinenden yola çıkarak bilinmeyene ulaşmaktır. Bilimsel araştırmalar temel araştırmalar ve uygulamalı araştırmalar olmak üzere ikiye ayrılır Karasar, 1999. Var olan bilgilere yenilerini katma amacı taşıyan araştırmalar temel araştırmalardır. Temel araştırmaların açımlama, ayrıntı saptama, nedensonuç ilişkisi saptama ve kuram geliştirme olmak üzere dört düzeyi vardır. Uygulamaya dönük öneriler oluşturmayı amaçlayan, üretilen bilgilerin değerlendirilmesini, problemlere çözüm getirilmesini amaçlayan araştırmalar uygulamalı araştırmalar olarak adlandırılmaktadır. Uygulamalı araştırmaların aksiyon eylem araştırmaları ve AR-GE ARaştırma-GEliştirme araştırmaları olmak üzere iki türü vardır. Bilimsel araştırmanın aşamaları John Dewey’in problem çözme aşamalarıyla aynıdır. Bilimsel araştırmanın aşamaları aşağıdaki gibi sıralanabilir Yaşar, 1988, Güçlüğün sezilmesi Güçlüğün problem içinde tanımlanması Problemin çözümüne yönelik hipotezlerin denencelerin önerilmesi Hipotezlerin gözlenebilir doğurgularının saptanması Hipotezlerin sınanması Raporlaştırma Güçlüğün sezilmesi Bireye rahatsızlık veren ne olduğunu bilmediği bir güçlük durumunun olması. Güçlüğün problem içinde tanımlanması Problemin keşfedildiği ve tanımlandığı aşamadır. Problemin çözümüne yönelik hipotezlerin denencelerin önerilmesi Bireyin geçmiş yaşantısından yola çıkarak problemin çözümüne yönelik tahminlerde bulunduğu aşamadır. Hipotezlerin gözlenebilir doğurgularının saptanması Hipotezlerin olası sonuçlarının kestirilmeye ya da saptanmaya çalışıldığı aşamadır. Hipotezlerin sınanması Bireyin olay ya da olgulara bakarak, kanıtlar toplayarak hipotezlerin doğru olup olmadığını belirlemeye çalıştığı aşamadır. Raporlaştırma Bilimin birikimliliği, küçük büyük her tür katkıyla gelişen bütünleşik bir ürün olduğu kabul edilirse, her bilimsel çalışmanın rapor edilmesi gerekmektedir. Araştırma Yöntemleri Nicel yöntem ampirik görgül yöntem ya da sayısal yöntem olarak ta adlandırılmaktadır. Bu yöntem gözlem ve ölçmeye dayalı, tekrarlanabilen, objektif araştırma yaklaşımıdır. Nicel yöntemde deneysel ve deneysel olmayan araştırmalar kullanılmaktadır. Nicel yöntemi kullanarak gerçekleştirilen araştırmalara nicel araştırmalar adı verilmektedir. Belli özellikleri paylaşan çeşitli araştırma stratejilerini belirtmek için kullanılan şemsiye bir terim olan nitel araştırmanın tanımını yapmak güç olsa da, nitel araştırma gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma olarak tanımlanabilir Yıldırım ve Şimşek, 2005, Nitel araştırmanın amacı bireylerin kendi toplumsal dünyalarını nasıl oluşturmakta olduğunu anlamak ve içinde yaşadıkları toplumsal dünyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya çalışmaktır. Nitel araştırma; ne? nasıl? niçin? sorularına yanıt ararken, nicel araştırma; ne kadar? ne miktarda? Hangi sıklıkta? gibi sorulara yanıt aramaktadır. Nitel araştırmaların doğal ortama duyarlık, araştırmacının katılımcı rolü, bütüncül yaklaşım, algıların ortaya konması, araştırma deseninde esneklik ve tümevarımcı analiz olmak üzere altı özelliği bulunmaktadır Yıldırım ve Şimşek, 2005; Bogdan ve Biklen, 1998. Doğal ortama duyarlık Olaylar oluştuğu bağlamda incelenirse en iyi biçimde anlaşılmaktadır temelinden yola çıkarak araştırmanın konusunu oluşturan olgu ya da olayların içinde bulundukları doğal ortamda incelenmeleri gerekmektedir Bogdan ve Biklen, 1998, Nitel araştırmada, araştırma amacıyla değiştirilen ortamların incelenmesi bir anlam taşımaz çünkü böylesi ortamlarda oluşan insan davranışları doğal değildir. Belirli bir ortamı fiziksel, sosyal vb. tüm boyutlarıyla yeniden oluşturmak olanaklı olmadığından, belirli bir ortamdan elde edilmiş sonuçları başka ortamlara genellemek oldukça zordur. Bu nedenle nitel araştırmalar genellenebilir sonuçlar üretme çabası içinde değildir. Araştırmanın gerçekleştiği doğal ortamı bir başka araştırma kapsamında aynı şekilde bulmak mümkün olmadığından nitel araştırmanın aynen tekrarı olanaklı değildir Yıldırım ve fiimşek, 2005; Araştırmacının katılımcı rolü Nitel araştırmacı alanda zaman harcayan, katılımcılarla doğrudan görüşen, gerektiğinde katılımcıların deneyimlerini yaşayan, alanda kazandığı bakış açısını ve deneyimleri topladığı verilerin analizinde kullanan kişidir Yıldırım ve fiimşek, 2005, Walford, 2001. Bütüncül yaklaşım Nitel araştırmalarda “bir bütün onu oluşturan parçalardan daha fazla anlam ifade eder” gerçeğinden hareketle araştırma konusu bütüncül bir yaklaşımla belirlenir ve toplanan veriler bütüncül bir yaklaşımla analiz edilir. Algıların ortaya konması Nitel araştırmada araştırmaya dâhil edilen bireylerin katılımcıların algıları ve deneyimleri ortaya konur. Araştırma deseninde esneklik Nitel araştırmanın başlangıcında oluşturulan kavramsal ve yöntemsel yapı süreç içerisinde değişikliğe uğrayabilir. Tümevarımcı analiz Nitel araştırmada araştırmacı topladığı tanımlayıcı ve ayrıntılı verilerden yola çıkarak probleme ilişkin ana temaları ortaya çıkarma, topladığı verileri anlamlı bir yapıya kavuşturma bir başka deyişle verilerinden yola çıkarak kuram oluşturma çabası içerisindedir Bogdan ve Biklen, 1998; Strauss ve Corbin, 1998; Yıldırım ve Şimşek, 2005, Nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin ayrı ayrı kullanıldığı araştırmalar desenlenebilirken her iki yöntemin birlikte kullanıldığı karma yöntemle de araştırmalar desenlenebilmektedir. Karma yöntem her iki yöntemin sınırlılıklarını en aza indirirken, her iki yöntemin üstünlüklerini kullanarak en uygun yöntemle, en uygun verinin toplanmasına olanak sağlamaktadır. Nicel araştırmaların çok sayıda veriyi ekonomik olarak toplama, veri toplama sürecinin kısa olması, verilerin kolaylıkla karşılaştırılabilmesi, araştırmacıya kontrolü elinde tutma olanağı sunması gibi üstünlüklerinin yanı sıra veri toplama sürecinde esneklik sağlamaması, sosyal süreçleri anlamada yetersiz olması gibi sınırlılıkları bulunmaktadır. Nitel araştırmaların ise, veri toplamanın zaman alıcı olması, toplanan verinin analizinin oldukça zor olması gibi sınırlılıklarının yanı sıra araştırmacıya esneklik sağlama ve sosyal sürecinin anlaşılmasına olanak tanıma gibi üstünlükleri bulunmaktadır Saunders, Lewis ve Thornhill, 2003.

bilimsel araştırma basamakları ile ilgili soruları